İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI NEDİR?
İş sağlığı ve iş güvenliği konularında görev yapmak üzere donanım sahibi tüm mühendislik disiplinindekiler iş güvenliği uzmanı olarak görev yapabilir. Üniversitelerin fizik ve kimya bölümlerinden lisans düzeyinde mezun olanlar ile teknik öğretmenler ve iş sağlığı ve güvenliği bölümü mezunları iş güvenliği uzmanı olabilir. Mimar veya teknik elemanlar da iş güvenli eğitimleri sonucu sertifika alarak iş güvenliği uzmanı olarak çalışabilirler…
29.12.2012 Tarihli ve 28512 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan ”İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik” gereği işletme ve işyerinizde İş Güvenliği Uzmanları görevlendirme zorunluluğu getirilmiştir.
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELERDİR?
İş güvenliği uzmanının yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:
1- İş güvenliği uzmanları, görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamını sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları ile ilgili bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
2- İş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.
3- Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanının yetki belgesinin geçerliliği altı ay süreyle askıya alınır. Bu konudaki ihmalin tespitinde kesinleşmiş yargı kararı, malullüğün belirlenmesinde ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 25 inci maddesindeki kriterler esas alınır.
4- İş güvenliği uzmanı, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile görevlerini yerine getirirken yapmış olduğu faaliyetler ile işyeri hekimi ile birlikte yapılan çalışmaları ve gerekli gördüğü diğer hususları onaylı deftere yazar.
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ NİTELİKLERİ VE GÖREVLENDİRMELERİ NASILDIR?
– İşverence iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirilecekler, bu Yönetmeliğe göre geçerli iş güvenliği uzmanı belgesine sahip olmak zorundadır.
– İş güvenliği uzmanlarından; (C) sınıf belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlikeli sınıflarda yer alan işyerlerinde çalışabilirler.
– Birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinin gerektiği işyerinde, en az bir iş güvenliği uzmanının işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip olması yeterlidir.
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ YETKİLERİ NELERDİR?
İş güvenliği uzmanının yetkileri aşağıda belirtilmiştir:
– İşverene yazılı olarak bildirilen iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden hayati tehlike arz edenlerin, iş güvenliği uzmanları tarafından belirlenecek makul bir süre içinde işveren tarafından yerine getirilmemesi halinde, bu hususu işyerinin bağlı bulunduğu çalışma ve iş kurumuna il müdürlüğüne bildirmek.
– İşyerinde belirlediği hayati tehlikenin ciddi ve önlenemez olması ve bu hususu acil müdahale gerektirmesi halinde işin durdurulması için işverene başvurmak.
– Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek.
– Görevinin gerektirdiği konularda işverenin bilgisi dahilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.
– Görevinin gerektiği konularda işverenin bilgisi dahilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.
– Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen iş güvenliği uzmanları, çalıştıkları işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya organizasyonlara katılma hakkına sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma sürelerinden sayılır ve bu süreler sebebiyle iş güvenliği uzmanının ücretinden herhangi bir kesilme yapılmaz.
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREVLERİ NELERDİR?
İş güvenliği uzmanları, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür:
Rehberlik;
– İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklere ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhizat durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dahil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımının seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.
– İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek.
– İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak.
– İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmayan, ancak çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve iş verene önerilerde bulunmak
Risk Değerlendirmesi;
– İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda iş verene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.
Çalışma Ortamı Gözetimi;
– Çalışma ortamının gözetiminin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamalarını kontrol etmek.
– İşyerinde kaza, yangın ve ya patlamaların önlenmesi için yapılan çalışmalara katılmak, bu konuda işverene önerilerde bulunmak, uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın ve patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanması çalışmalarına katılmak, bu konuyla ilgili periyodik eğitimlerin ve tatbikatların yapılmasını ve acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek.
Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt;
– Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak iş verenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek.
– Çalışma ortamı ile ilgili iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve çalışma ortamı gözetim sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile işbirliği halinde hazırlamak.
– Çalışanlara yönelik bilgilendirme faaliyetlerini düzenleyerek işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.
– Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerini hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.
İlgili Birimlerle İşbirliği;
– İşyeri hekimi ile birlikte iş kazaları ve meslek hastalıkları il ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamasının takibini yapmak.
– Bir sonraki yılda gerçekleştirilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını işyeri hekimiyle birlikte hazırlamak.
– Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışmak.
– Çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ ÇALIŞMA SÜRELERİ NE KADARDIR?
İş güvenliği uzmanlarının çalışma sürelerini gösterir tablo
| İş Güvenliği Uzmanlığı (İGU) |
Çalışma süresi( çalışan * dk /ay) |
Tam zamanlı İGU(çalışan) |
| Az Tehlikeli Sınıfta |
10 |
1000 |
| Tehlikeli Sınıfta |
20 |
500 |
| Çok Tehlikeli Sınıfta |
40 |
250 |
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI NE TÜR İŞYERLERİNDE GÖREVLENDİRİRLER?
(A) Sınıfı Belgeye Sahip Olanlar: Bütün tehlike sınıflarında yer alan iş yerlerinde;
(B) Sınıfı Belgeye Sahip Olanlar: Tehlikeli veya az tehlikeli sınıflarda yer alan iş yerlerinde;
(C) Sınıfı Belgeye Sahip Olanlar: Sadece az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde görev yaparlar.
”Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, 1/1/2018 tarihine kadar (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi; tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, 1/1/2017 tarihine kadar (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi kaydıyla yerine getirilmiş sayılır.”
A,B,C SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI BELGESİ NEDİR?
(A) sınıfı iş güvenliği belgesi şu kişilere verilir;
– (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az dört yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara,
– İş sağlığı ve güvenliği alanında en az beş yıl teftiş yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişleri, en az beş yıl uzman olarak çalışmış bakanlık iş sağlığı ve güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği doktorası yapmış olan mühendis, mimar veya teknik elemanlar ile genel müdürlük ve bağlı birimlerinde mühendis, mimar veya teknik eleman olarak en az on yıl görev yapmış olanlardan (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için yapılacak sınavlarda başarılı olanlara bakanlıkça verilir.
(B) sınıfı iş güvenliği belgesi şu kişilere verilir;